-
1 в лучшем виде
-
2 лучший
1. сравн. от хорошийиң яҡшыһы2. в знач. сущ. м; ж; с лучший, лучшая, лучшееиң яҡшыв лучшем случае — иң яҡшыһы, иң яҡшы тигәндә
-
3 славно
нареч.1) яхшы, менә дигән итеп2) в знач. сказ.; разг. бик яхшы, бик һәйбәт -
4 солидный
1. прил.прочныйныҡ, ныҡ (шәп) итеп эшләнгән2. прил.глубокий, серьёзныйтөплө, нигеҙле, етди3. прил.заслуживающий довериятанылған, күренекле, абруйлы4. прил.степенный, представительныймөһабәт ҡиәфәтле, мөһабәт, олпат5. прил.пожилой – о возрастебик үк йәш түгел, оло ғына, шаҡтай оло6. прил. разг.довольно большойшаҡтай ҙур (юғары) -
5 славно
1. нареч.яҡшы, һәйбәт, яҡшы (һәйбәт) итеп2. в знач. сказ.; разг.бик шәп (яҡшы, һәйбәт) -
6 отказ
м2) туктау, эшләүдән туктау, тукталу; тоткарлыкдо отказа — шыгрым тулы; бик күп итеп; ахыр чиккәчә, актык чиккә кадәр
-
7 как
1. нареч., частица и союз нареч.нисек, ҡайһылай, ҡалайя сделал, как вы сказали — һеҙ нисек әйттегеҙ, мин шулай эшләнем
не знаю, как это делается — мин бының ҡалай эшләнгәнен белмәйем
2. нареч., частица и союз нареч.ҡайһылай, бик, шул тиклем3. нареч., частица и союз частицанисек, бәй, һуң4. нареч., частица и союз частица; разг.-мы/-ме5. нареч., частица и союз союзкеүек, шикелле, һымаҡ, -дай/-дәйтвёрдый, как камень — таш һымаҡ (таштай) ҡаты
белый, как снег — ҡар һымаҡ (ҡарҙай) ап-аҡ
6. нареч., частица и союз союзитеп, күреп, булыу яғынан7. нареч., частица и союз союз-ғанда/-гәндә, менәнкак вспомнишь, приятно становится — иҫкә төшөргәндә рәхәт булып китә
как доедешь, вышли телеграмму — барып етеү менән телеграмма һуҡ
как стемнеет, он вернётся — ҡараңғы төшөү менән ул ҡайтасаҡ
как бы не — булып ҡуймаһа ғына ярар ине, булып ҡуймаһын
как бы то ни было — нисек кенә булмаһын, һәр хәлдә
как же — эйе шул, әлбиттә
как когда; когда как — ҡасан нисек, төрлө ваҡытта төрлөсә
как кому; кому как — кемгә нисек, кешеһенә ҡарап
как нельзя лучше — үтә һәйбәт, шунан да яҡшыһы юҡ
как попало — теләһә нисек, теләһә ҡалай
как раз: — 1) нәҡ, тап
2) в знач. сказ. тап-таман; эта обувь мне как раз — был аяҡ кейеме миңә тап-таман
как только — -ғас та/-гәс тә, уҡ/үк
как только он придёт, я вам сообщу — ул килгәс тә, мин һеҙгә хәбәр итермен
-
8 алай
1. мест. указ.1) так (хорошо, плохо, много, мало, высоко, низко, легко, трудно), э́такалай димәдем — я так не говори́л, я говори́л не так
алай көрәшмиләр аны — не так на́до боро́ться-то
алаймы, түгелме — так и́ли нет
алай итми, болай булмый — (посл.) что́бы бы́ло так, на́до сде́лать э́дак (т. е. для успеха одного дела надо поступиться чем-л.)
алай түгел, болай ул, арпа түгел, бодай ул — (посл.) э́то не так, а э́дак, э́то не ячме́нь, а пшени́ца
2) тако́й, э́такийалай куркак булма — не будь таки́м трусли́вым
алайга (сәләтсезгә) охшамаган — на тако́го (неспосо́бного) он не похо́ж
3) в косв. ф.; разг. тако́е, сто́лькоалайны мин дә күтәрәм — тако́е и я могу́ подня́ть
4) в дат. п. алайга до э́того (того́, тако́го)алайга ук барып җитмәстер аларның бәхәсләре — до это́го, ви́димо, не дойду́т их спо́ры
••алай гына (да) түгел — бо́лее того́
алай да вай, болай да вай — (и) так и э́дак пло́хо
алай дисәң — но тогда́, но в тако́м слу́чае
алай итеп, болай итеп — ра́зными (все́ми) спо́собами (путя́ми); все́ми пра́вдами и непра́вдами
алай микән — выраж. сомнение ой не та́к ли?
алаймыни? — да ну, неуже́ли! ра́зве?
алайга таба — см. алай 2)-3)
алаймы, болаймы — так и́ли э́так (ина́че)
- алай булгачалайга калса — см. алайга китсә
- алай булса
- алай гына
- алай да
- алай да, болай да
- алай икән
- алай ук
- алай ук түгел
- алайга китсә
- алайга китә икән 2. в знач. нареч.1) см. алай гына2) алайга туда́, в (на) ту сто́рону (смотреть, пойти, повернуть голову)алайга барасы түгел — не туда́ на́до идти́
3) так, таки́м о́бразом3. в знач. межд.әгәр эшләр алай барса — е́сли дела́ так пойду́т
1) чаще ала-а-а-й так (зна́чит), та-а-ак; м-да, н-да, гм, хм; то́-тобара алмый дисең инде... Алай-а-й... — говори́шь, не мо́жет пое́хать... Так (зна́чит)...
2) алаймы а-а-а, ага-а́; ага́, так; так (зна́чит)алаймы! курыктыңмы? — а-а-а! испуга́лся?
-
9 озак
1. нареч.1) до́лго, дли́тельно, продолжи́тельно (ходить, говорить, молчать, работать, изучать)яңгыр озак яуды — дождь шёл до́лго
озак көтү — ждать до́лго (би́тый час)
2) в сочет. с некоторыми гл. придаёт им значение преобладания действия, излишка качества и т. п. и соотв. предлогу заозак йоклау — заспа́ться
озак уйнау — заигра́ться
озак утыру — засиде́ться
озак эшләп ару — зарабо́таться
озак кунаклау — загости́ться
озак басып тору — застоя́ться
3) ме́дленно, неторопли́воозак кыймылдау — шевели́ться ме́дленно
озак эшләү — де́лать неторопли́во
4) в знач. сказ. далеко́ (до чего-л.)бәйрәмгә бик озак әле — до пра́здника далеко́ ещё
2. прил.таң атарга әле озак — до рассве́та ещё далеко́
до́лгий, дли́нный, дли́тельный, продолжи́тельный (о сне, отдыхе)озак вакытлар — до́лгое вре́мя
озак еллар буенча — до́лгие го́ды; в тече́ние до́лгих лет
озак юлдан кайту — верну́ться из дли́тельной пое́здки
- озак вакытлысөйләшү озак булачак — разгово́р бу́дет продолжи́тельным
- озак гомерле
- озак итеп
- озак йөрү
- озак көтелгән
- озак көтеп алынган
- озак кына
- озак саклана торган
- озак сроклы
- озак та үтми
- озак тору
- озак яшәү
- озак тоту
- озак уйный торган
- озак хезмәт өчен
- озак яткан
- озак яту••озак тоткарлау — маринова́ть ( дело)
озак яшәмәс — недо́лго оста́лось жить (кому-л.); не жиле́ц ( на белом свете)
-
10 шома
1. прил.1)а) гла́дкий, ро́вный, без шерохова́тостей; остро́ганныйшома такта — гла́дкая доска́
б) ско́льзкий ( лёд)2) лакиро́ванный, полиро́ванный, отполиро́ванный, гла́дкий до бле́ска; лощёный3) гла́дкий; прямо́й, не зави́тый (о волосах, о мехе)кара шома чәчләр — чёрные прямы́е во́лосы
озын шома йонлы эт — соба́ка с дли́нной гла́дкой ше́рстью
4) перен. отко́рмленный, жи́рный, упи́танный, по́лный, гла́дкий прост. (о теле, лице человека, о животных)шома ак йөзле офицер — офице́р с бе́лым упи́танным лицо́м
шома муен — гла́дкая ше́я
5) перен.а) гла́дкий, скла́дный, пла́вный (текущий легко, без затруднения - о речи, мысли); стро́йный, зако́нченный, закруглённыйтелгә шома түрәләр — гла́дкое на язы́к нача́льство
шома фразалар — закруглённые фра́зы
б) бо́рзый уст., бе́глый (о письме, чтении)6) перен. то́чный, аккура́тный; иску́сныйшома хәрәкәтләр белән — то́чными (иску́сными) движе́ниями
7) перен.; разг. хи́трый, ло́вкий; искушённый; быва́лый, вида́вший ви́ды ( о человеке)шома егетләр — ло́вкие па́рни
шома ялганчы — ло́вкий плут
шома җавап — хи́трый отве́т
8) перен.; разг. франтова́тый, фасо́нистый, форси́стый прост.шома (киенгән) егет — франтова́тый па́рень
2. нареч.шома кыяфәт — фасо́нистый вид
1) гла́дкошома итеп ышкыланган такта — гла́дко вы́струганная доска́
шома таралган чәчләр — гла́дко причёсанные во́лосы
2)а) скла́дно, гла́дко, пла́вно; без запи́нки (читать, писать, говорить)татарча бик шома сөйли — по-тата́рски говори́т гла́дко (без запи́нки)
б) перен. мастерски́, уме́ло, иску́сноул шома чыгыш ясарга өйрәнгән, телдәрләнә — он научи́лся выступа́ть, ведёт речь иску́сно (мастерски́)
хикәя шома язылган — расска́з напи́сан уме́ло
3) перен. гла́дко, (вне́шне) без противоре́чийотчёт шома төзелгән — отчёт соста́влен гла́дко (ни сучка́, ни задо́ринки)
4) перен. о́чень уме́ло, без затрудне́ний, без поме́хшома яшәү — жить уме́ючи
эшне шома йөртү — уме́ло вести́ де́ло
шома гына — гла́дко, без затрудне́ний; без тре́ния; благополу́чно
эшләр шома гына барганда — когда́ дела́ шли, каза́лось бы, без поме́х
5) в ф. шомага начистоту́; чистово́йшомага кыру — чистово́е точе́ние
•- шома вал
- шома карама
- шома кәгазь
- шома көпшә
- шома көпшәле мылтык
- шома таш -
11 так
1) нареч. ( таким образом) шулай, болай, алайдело обстоит именно так — эш нәкъ менә шулай, болай инде
2) нареч. ( настолько) шулкадәр, шулхәтлея так много ходил, что устал — мин шулкадәр күп йөрдем, арып беттем
3) нареч. (без последствий, безрезультатно) болай (алай, шулай) гына, шул көе генә4) нареч. ( без особого намерения) тик, болай гына, сүз уңаенда5) частица усил. дисәң, икән, булгач6) частица огранич. чамасы, чамасында; тирәсендә7) частица (например) шулай, мәсәлән, әйтикклимат там суровый, так, морозы доходят до сорока градусов — анда климат бик каты, салкыннар, мәсәлән, кырык градуска кадәр җитә
8) союз (следовательно, стало быть) димәк, шулай итептак ты мне не веришь? — димәк, син миңа ышанмыйсың?
так ты согласен? — димәк, син риза?
9) союз (в таком случае, тогда) икән, ул вакытта, ул чактавам нечего делать, так уходите — эшегез юк икән, китә бирегез
10) союз (вследствие этого, потому) шуңа күрә, индесегодня холодно, так ты оденься потеплее — бүген суык, шуңа күрә син җылы киен
11) союз против. ләкин, әммаведь я говорил, так ты слушать не хотел — мин әйтеп тордым, ләкин син колак та салмадың
•- за так- получить за так
- взять за так
- и так
- если так
- в таком случае
- как же так?
- не так ли?
- пусть так
- я так и знал
- так бы
- так бы и полетел!
- так вот
- так и
- так и быть
- так и есть
- так и так
- так и сяк
- так или этак
- то так, то этак
- так как
- так на так
- так нет
- так себе
- так сказать
- только так
- так-то так
- так точно
- так что
- так чтобы
См. также в других словарях:
апартамент — сир. Берничә бүлмәдән торган, бик зиннәтле итеп эшләнгән бина. Зур йортларда бай җиһазланган иркен бүлмә, зал. күч. Өй, квартир; гомумән тору урыны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әҗәл — 1. и. Үлем; үлем вакыты 2. күч. Нин. б. эшне бик интегеп, озак, катлаулы итеп эшләүчегә карата әйтелә. ӘҖӘЛ БУЛУ – Бик авыр, җәфалы, катлаулы булу анда эшләп атна уздыру миңа әҗәл булды. ӘҖӘЛ ДАРУЫ – 1) Үлемнән алып кала торган дару, яшәртә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
умыру — (УМЫРЫЛУ) – 1. Берәр нәрсәне эләктереп кисәкләтә өзеп, йолкып алу, куптарып чыгару, каерып алу 2. Зур итеп, күп итеп ерту, аерып төшерү 3. күч. Борчу, газаплау; кимерү (уй, хис һ. б. тур.) 4. күч. Күп ашау, бик нык ашау. УМЫРЫП ЭШЛӘҮ – Физик… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бурау — I. Бура итеп эшләү. Бура итеп тезү, урнаштыру, беркетү гомер үтә пулатларга таш бурап. II. БУРАУ – Бик көчле буранлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килештерү — I. 1. Ризалату, нин. б. фикергә күндерү 2. Дуслаштыру, татуландыру. II. КИЛЕШТЕРҮ – 1. Бик килешле итеп, яхшы итеп эшләү, әйтү, урынлы әйтү, булдыру 2. Нәр. б. формасын китерү, кыяфәтен булдыру 3. Ошату, ярату, хуп күрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җен — I. и. 1. Хорафатлар буенча: кешеләргә явызлык эшләүче, үзе яратканнарга ярдәм итүче, табигатьтән өстен явыз зат 2. күч. Нәрсә белән дә булса алдый, мавыктыра торган әйбер, көч, хис символы шундый бер җене бар язның: кинәт исертеп ташлый 3. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
масса-күләм — с. 1. Киң масса, бик күп кешеләр катнаша торган. Киң күләмдә була, башкарыла торган м. агарту эшләре 2. Киң катлау кешеләр, массалар өчен билгеләнгән м. товарлар 3. Күп итеп эшләнә торган м. җитештерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шалт — аваз ияр. 1. Әйберләр бер беренә шапылдап бәрелгәндә барлыкка килгән тавышны белдерә 2. хәб. Эшнең, хәрәкәтнең бик тиз вакыт эчендә эшләнүен белдерә сарыкның койрыгын шырт пәке белән, һәм кесәгә шалт тиз генә. ШАЛТ БЕРНЕ – Бик каты итеп сугып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җырлап — Бик шәп, яхшы итеп, уңышлы рәвештә эшләр җырлап бара … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кысу — 1. Нин. б. бер авырлык, көч белән басу, йогынты ясау. Тыгызлау 2. Куллар белән уратып алып тоту. Уч белән каты итеп тоту. 3. күч. Нәр. б. бик нык чикләү, авыр хәлгә кую 4. Кысан, тар булу (кием тур.) 5. Бик нык тарттырып бәйләү, буу 6. (Ишекне һ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тупас — (ТУПАСЛАНУ) (ТУПАСЛЫК) – с. 1. Начар, ямьсез, түбән сыйфатлы итеп, зәвыксыз эшләнгән рәв. Ямьсез, килбәтсез итеп. Бик үк оста яки җентекләп эшләнмәгән, бик гади т. корал 2. Килбәтсез, шыксыз, ямьсез. Каты, кытыршы т. йон 3. Колакка ятышсыз, калын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге